1. Έναρξη της σεισμικής δραστηριότητας

Στα τέλη του Ιουνίου του 1668 πρωτοσημειώθηκαν προσεισμικές δονήσεις στην Άγκυρα, οι οποίες εντάθηκαν σε σημαντικό βαθμό από τις 20 Ιουλίου. Στις 12 και 15 Αυγούστου ακολούθησαν δύο δυνατοί σεισμοί στην Άγκυρα και στο Μπεϋπαζάρι αντίστοιχα. Δύο μέρες αργότερα, στις 17 Αυγούστου 1668, ακολούθησε ισχυρότατος σεισμός, ένας από τους μεγαλύτερους της σεισμικής ζώνης της Ανατολίας.

2. Η έκταση του σεισμού και οι καταστροφές

Ο σεισμός προκάλεσε μεγάλες ζημιές σε πολλές πόλεις της βόρειας Μικράς Ασίας, όπως η Τοκάτη, η Νεοκαισάρεια, η Μπόλου, η Μερζιφούντα, το Ερζιντζάν, η Αμάσεια, η Κασταμονή, η Προύσα, η Άγκυρα και η Σαμψούντα. Πολλά χωριά και μικρές πόλεις καταστράφηκαν ολοσχερώς.

2.1. Μπόλου και Κασταμονή

Η Μπόλου σχεδόν ισοπεδώθηκε, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 1.800 άτομα, ανάμεσά τους 60 έμποροι, από τους οποίους κάποιοι ήταν Αρμένιοι και καθολικοί. Στην Κασταμονή κατέρρευσαν πολλά σπίτια. Ο αριθμός των νεκρών και των τραυματιών ήταν μεγάλος.

2.2. Τοκάτη

Στην Τοκάτη οι καταστροφές ήταν εκτεταμένες. Στα τείχη και σε μερικά τμήματα του κάστρου προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές. Tο τζαμί της ακρόπολης γκρεμίστηκε. Για δύο εβδομάδες οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Οι περισσότεροι έμειναν σε αμπελώνες, ενώ μερικοί κατέφυγαν στα νεκροταφεία. Οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν για έξι μήνες.

2.3. Αμάσεια

Στην Αμάσεια ο σεισμός προκάλεσε μεγάλες καταστροφές. Κατέρρευσαν τζαμιά, τα τείχη του κάστρου της πόλης, τμήματα της αγοράς και σπίτια, ενώ τα θύματα ήταν πολυάριθμα. Οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν αρκετές μέρες, με αποτέλεσμα πολλοί κάτοικοι να μείνουν σε σκηνές και σε ανοιχτούς χώρους.

2.4. Άγκυρα

Στην Άγκυρα ο σεισμός ήταν ιδιαίτερα ισχυρός. Οι μεταβολές που προκλήθηκαν στο έδαφος ήταν σημαντικές. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη και κατέφυγαν στα ορεινά, όπου παρέμειναν σε σκηνές για μερικές εβδομάδες. Η Άγκυρα, σε σχέση με τις άλλες πόλεις της βόρειας Μικράς Ασίας, δεν υπέστη μεγάλες ζημιές.

Ο σεισμός έγινε επίσης αισθητός στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη, στην Αλεξάνδρεια και στη Σκιάθο.

---