1. Έναρξη και εξάπλωση της επιδημίας
Επιδημία χολέρας ξέσπασε στη Σμύρνη στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1831, οπότε παρουσιάστηκαν τα πρώτα κρούσματα.1 Μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου σημείωσε ιδιαίτερη έξαρση στην εβραϊκή κοινότητα, καθώς η συνοικία αυτή ήταν ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη. Μεταξύ των εβραίων υπήρξαν πολλά θύματα. Εν συνεχεία, η επιδημία εξαπλώθηκε στις ορθόδοξες συνοικίες που γειτόνευαν με την εβραϊκή. Η νόσος βρισκόταν σε ακμή από τις 3 Οκτωβρίου έως 17 Νοεμβρίου και στο διάστημα αυτό η χολέρα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την πόλη.2 Ο μουσουλμανικός πληθυσμός είχε τα περισσότερα θύματα, εν συγκρίσει με τον ορθόδοξο και τον αρμενικό. Τα θύματα ανάμεσα στους Ευρωπαίους ήταν πολύ λιγότερα χάρη στις καλύτερες συνθήκες υγιεινής.
2. Προληπτικά μέτρα
Ο πανικός είχε κυριαρχήσει στη Σμύρνη. Πολλοί κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη και οι πιο πλούσιες οικογένειες αναζήτησαν ασφάλεια σε γειτονικά χωριά. Τα εμπορικά καταστήματα έκλεισαν με αποτέλεσμα το εμπόριο να παραλύσει. Οι εργάτες μαστίζονταν από την ανεργία. Οι κάτοικοι που παρέμειναν στη Σμύρνη συγκεντρώνονταν σε ναούς, τζαμιά και συναγωγές για να προσευχηθούν.
Όσοι τηρούσαν τους κανόνες υγιεινής δε μολύνθηκαν. Οι κάτοικοι προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν την επιδημία εφαρμόζοντας την προτεινόμενη από τους γιατρούς θεραπευτική αγωγή. Ζέσταιναν τα παγωμένα μέλη του αρρώστου και έφτιαχναν καταπλάσματα από χαμομήλι, μέντα και φασκόμηλο. Οι Ανατολίτες προτιμούσαν φύλλα από ιτιά, λάβδανο σε σταγόνες, αιθέρα και κλύσματα με όπιο.
Αναφέρεται ότι στη Σμύρνη νόσησαν γύρω στις 8.000 άτομα, από τα οποία πέθαναν 5.000. Τα μισά θύματα της επιδημίας χολέρας ήταν μουσουλμάνοι.3
1. Τσακύρογλους, Μ., Χρονικόν της εν Σμύρνη Χολερικής επιδημίας (Σμύρνη 1893), σελ. 12.
2. Τσακύρογλους, Μ., Χρονικόν της εν Σμύρνη Χολερικής επιδημίας (Σμύρνη 1893), σελ. 12.
3. H.A. "La cholera dans le Levant en 1831", L’Hellenisme contemporain 1(Septembre-Octobre 1947), σελ. 451. Διαφορετική άποψη υποστηρίζει ο Τσακύρογλους, Μ., Χρονικόν της εν Σμύρνη Χολερικής επιδημίας (Σμύρνη 1893), σελ. 12, ο οποίος ανεβάζει τον αριθμό αυτών που ασθένησαν σε 17.000 και τον αριθμό των θυμάτων σε περίπου 6.000-7.000.