Ελλάδα και Ελληνισμός. Δυο όροι τόσο κοντινοί και τόσο μακρινοί. Και οι δυο στη διάρκεια των αιώνων μεγαλώνουν και μικραίνουν ανάλογα με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συγκυρίες.

Σήμερα με τον όρο «Ελλάδα» εννοούμε τον γεωγραφικό χώρο που περικλείεται από τα καθορισμένα διοικητικά σύνορα του κράτους μας. Με τον όρο «Ελληνισμός» όμως εννοούμε τους Έλληνες σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης από την Αρχαιότητα ως σήμερα.

3.000 χρόνια πριν, κάτοικοι του ελλαδικού χώρου άρχισαν, για διάφορους λόγους, οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, να ταξιδεύουν και να εγκαθίστανται σε όλους τους γεωγραφικούς χώρους που ήταν τότε γνωστοί και προσιτοί. Η πορεία αυτή συνεχίστηκε στη διαχρονία και σήμερα έχουμε δραστήριες ελληνικές κοινότητες σε όλον τον κόσμο. Είναι όλες αυτές τις κοινότητες που δημιουργήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων που αποκαλέσαμε «Μείζονα Ελληνισμό».

Την ιστορία και συμβολή του Ελληνισμού της διασποράς από τα αρχαιότατα χρόνια ως σήμερα, θεωρήσαμε αναγκαίο να καταγράψουμε ώστε να αποτελέσει «κτήμα εσαεί» της ανθρωπότητας. Αυτό θεωρούμε σαν καθήκον και συμβολή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Θεωρούμε ακόμη ότι, με το έργο μας αυτό, τιμούμε τη μνήμη των αμέτρητων συντελεστών του τρισχιλιετούς Μείζονος Ελληνισμού. Με τις πρωτοβουλίες και δημιουργίες τους, με τη ζωή τους πολλές φορές, έγραψαν τεράστιο έργο που πρέπει να διασωθεί, να μελετηθεί και να αξιολογηθεί.

Το Ίδρυμα ξεκίνησε σχεδόν από την ημέρα της δημιουργίας του την καταγραφή των δραστηριοτήτων του Μείζονος Ελληνισμού από την περιοχή της Μικράς Ασίας, όρο με τον οποίο προσδιορίζουμε τη σημερινή ασιατική Τουρκία. Αποφασίσαμε να δημοσιοποιήσουμε το συγκεντρωμένο υλικό εκδίδοντάς το με τη μορφή ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας αξιοποιώντας πλήρως τις δυνατότητες που δίνει η νέα τεχνολογία και μάλιστα το διαδίκτυο. Τα προτερήματα είναι πολλά: αφενός μέσω αυτού εξαπλώνεται η πληροφορία σε όλον τον κόσμο. Αφετέρου δίνεται η δυνατότητα σύνθετης απόδοσης της πληροφορίας: το κάθε λήμμα συνδυάζεται με φωτογραφίες, κινούμενη και ομιλούσα εικόνα, ήχο, με άλλες σελίδες του διαδικτύου, κλπ. Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα διαρκούς ανανέωσης και συμπλήρωσης της πληροφορίας. 

Με την πάροδο του χρόνου συγκεντρώθηκε ένας μεγάλος όγκος πληροφορίας, την οποία αποφασίσαμε να εκδώσουμε ηλεκτρονικά με τη μορφή λημμάτων και ταυτόχρονα να ξεκινήσουμε την έρευνα και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.

Έχω την ελπίδα ότι θα επικροτήσετε την προσπάθεια αναλογιζόμενοι το μόχθο όσων εργάσθηκαν και εργάζονται στο έργο αυτό καθώς τη μεγάλη δαπάνη που απαιτεί η υλοποίηση μιας τόσο υψηλής φιλοδοξίας.

Λάζαρος Δ. Εφραίμογλου
Πρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού