Καθ’ όλη τη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα, η κοσμική μουσική της οθωμανικής Αυλής ή έντεχνη λαϊκή μουσική, η οποία κυριαρχούσε στον αστικό χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αποκαλούνταν στην ελληνική μουσική ορολογία «εξωτερική» μουσική. Καθώς η θρησκεία ήταν μια από τις πιο σημαντικές διακριτές κατηγορίες, η λαϊκή μουσική βρισκόταν σε αντίθεση με την εκκλησιαστική, η οποία πιθανότατα γινόταν αντιληπτή ως «εσωτερική» μουσική.

Τα έργα της αργυροχρυσοχοΐας των ορθοδόξων της Κωνσταντινούπολης συνιστούν πολύτιμη μαρτυρία για την ποικιλομορφία των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών τάσεων στην οθωμανική πρωτεύουσα την Ύστερη Οθωμανική περίοδο. Οι αργυροχόοι επαναχρησιμοποίησαν το λεξιλόγιο των προκατόχων τους Βυζαντινών σε θέματα διακοσμητικά και εμπνεύστηκαν από αντίστοιχα ευρωπαϊκά έργα της ροκοκό τεχνοτροπίας και του νεοκλασικού ρυθμού του ύστερου 18ου αιώνα. Μια ακόμα πηγή έμπνευσης στάθηκαν οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις...

περισσότερα...

Η μουσική ιστορία του Βυζαντίου προβάλλει την ανάπτυξη της εκκλησιαστικής μουσικής σε ολοκληρωμένο μουσικό σύστημα, με τις δικές του αρχές και το δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και την κατάλυση του βυζαντινού κράτους, η εκκλησιαστική μουσική επιβίωσε ως μουσική της Ορθόδοξης Εκκλησίας, συνεχίζοντας άλλοτε δημιουργικά και άλλοτε στάσιμα, αλλά πάντοτε υπακούοντας στην παράδοση, μια πορεία υψηλής τέχνης, με νέες αναζητήσεις και επινοήσεις, προσαρμοσμένες στις...

περισσότερα...

Το ελληνικό θέατρο στην Κωνσταντινούπολη αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, μολονότι γνωρίζουμε παραστάσεις ήδη από τις αρχές του αιώνα. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η δραστηριότητα των περιοδευόντων επαγγελματικών ελληνικών θιάσων, όπως και ερασιτεχνικών (σχολείων, συλλόγων). Το ρεπερτόριο αποτελούνταν από πλήθος ξένα και ελληνικά θεατρικά έργα όλων των περιόδων, ενώ αξιόλογη ήταν και η συγγραφή πρωτότυπων θεατρικών έργων από Έλληνες λογίους της Κωνσταντινούπολης, ιδίως...

περισσότερα...

Ο πρώτος ελληνικός μουσικός σύλλογος της Κωνσταντινούπολης ιδρύθηκε από Έλληνες διανοούμενους, εκκλησιαστικούς υμνωδούς και μουσικούς. Υπήρξε ενεργός από το 1863 έως το 1867/1868. Κύρια επιδίωξή του ήταν η προαγωγή και διάδοση της ελληνικής κοσμικής και εκκλησιαστικής μουσικής.

περισσότερα...

Τα νεκροταφεία των ελληνορθοδόξων στην Κωνσταντινούπολη, κατάλοιπο της πληθυσμιακής ευρωστίας του ρωμαίικου πληθυσμού του τέλους της Οθωμανικής περιόδου, απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση. Η διατήρησή τους είναι επιτακτική ανάγκη, καθώς συνιστούν τους κατεξοχήν χώρους συλλογικής μνήμης της μειονότητας.

περισσότερα...

Η μετατροπή, διατήρηση και εκ νέου ανέγερση, καθώς και το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των ορθοδόξων εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης μετά την Άλωση, αλλά και οι αφιερωματικές και λατρευτικές πρακτικές που σχετίζονται με αυτές, αντικατοπτρίζουν τις δημογραφικές ανακατατάξεις, την πολιτική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη, καθώς και όψεις της λαϊκής θρησκευτικότητας της πολίτικης ρωμιοσύνης από τον 15ο αιώνα ως τις μέρες μας.

περισσότερα...