Βουλγαρικό ζήτημα, το
Ο αγώνας των Βουλγάρων για εκκλησιαστική αυτονομία. Οι Βούλγαροι διεκδικούσαν, ήδη από την πέμπτη δεκαετία του 19ου αιώνα, τη σύσταση αυτόνομης εκκλησίας (εξαρχία), που θα διατηρούσε μόνο τυπικούς δεσμούς με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η κίνηση των Βουλγάρων, που είχε κατά καιρούς την υποστήριξη της Ρωσίας, υπονόμευε, όπως είναι φυσικό, τη θέση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και γι’ αυτό συνάντησε την έντονη αντίδρασή του. Έπειτα από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις και αφού οι προσπάθειες συμβιβασμού απέτυχαν, η Πύλη εξέδωσε το 1870 φιρμάνι με το οποίο αναγνώριζε την ύπαρξη βουλγαρικής εξαρχίας, παρότι το Πατριαρχείο στην τοπική σύνοδο του 1870 την αποκήρυξε ως αιρετική (εθνοφυλετισμός). Όπως είναι εύλογο, ο αγώνας των Βουλγάρων για εκκλησιαστική χειραφέτηση δεν είχε κατ’ ουσίαν θρησκευτικό χαρακτήρα, αλλά συνδεόταν με την ανάδυση του βουλγαρικού εθνικισμού, ενώ είχε και σαφείς πολιτικές συνδηλώσεις (βουλγαρική πολιτική ανεξαρτησία).
|
Μεγάλη Ιδέα, η
Η Μεγάλη Ιδέα πρωτοεμφανίστηκε ως όρος στις 14 Iανουαρίου 1844 με την ομιλία του Iωάννη Kωλέττη. Έκτοτε και για όλο το 19ο αιώνα θα αποτελέσει την κινητήρια ιδεολογική αναφορά του νεαρού κράτους, θέτοντας σε νέα βάση την έννοια της νεοελληνικής ταυτότητας. Το περιεχόμενο της Μεγάλης Ιδέας, που θα μπορούσε να συνοψιστεί στη φράση «εθνική ολοκλήρωση», αφορούσε την επέκταση του ελληνικού κράτους σε εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου κατοικούσαν ελληνικοί πληθυσμοί, και την ανάδειξη της Ελλάδας ως μείζονος πολιτικής δύναμης στην ευρύτερη περιοχή.
|