|
αύγουστος, ο
Τίτλος που δόθηκε αρχικά στον Οκταβιανό το 27 π.Χ., λίγα χρόνια μετά τη νίκη του στο Άκτιο ενάντια στον Αντώνιο. Η απόδοσή του στα ελληνικά είναι «σεβαστός». Στη συνέχεια ο τίτλος κατέληξε να συνοδεύει τα ονόματα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
|
|
μοντανισμός, ο
Η αίρεση του μοντανισμού διαδόθηκε στη Φρυγία το 2ο αιώνα από το Μοντανό και αφορούσε την ερμηνεία δευτερευόντων ζητημάτων της χριστιανικής θεολογίας, όπως το ζήτημα των νεοπροφητών, η κοσμική δομή της εκκλησιαστικής διοίκησης, ο ασκητισμός, ο γάμος. Οι μοντανοί (ή μοντανιστές), οι λεγόμενοι και Καταφρύγες, παρότι υπέστησαν συστηματικά διωγμούς, επιβίωσαν μέχρι τον 8ο αιώνα, οπότε υποχρεώθηκαν από το Λέοντα Γ΄ Ίσαυρο (721-740) να βαφτιστούν και να ακολουθήσουν στο εξής το επίσημο δόγμα της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνας.
|
|
ύπατος, ο (consul)
Αξιωματούχος του ρωμαϊκού κράτους. Την περίοδο της Δημοκρατίας ήταν το ανώτατο πολιτικό και στρατιωτικό αξίωμα της πολιτείας, ενώ κάθε χρόνο εκλέγονταν δύο ύπατοι. Το υπατικό αξίωμα επιβίωσε και στην Αυτοκρατορική περίοδο με τιμητικό πλέον χαρακτήρα, καθώς και στην Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο. Μετά τον 6ο αιώνα η θέση του υπάτου στη βυζαντινή αυλική ιεραρχία ήταν χαμηλή, μόλις ανώτερη του σπαθαρίου, αλλά το 10ο αιώνα εμφανίζεται και πάλι ως αξίωμα, πιθανώς με δικαστικές αρμοδιότητες. Ο τίτλος του υπάτου παύει να χρησιμοποιείται μετά το 12ο αιώνα.
|