Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Ερυθραί (Αρχαιότητα), Βασιλίδαι

Συγγραφή : Duplouy Alain (12/12/2002)
Μετάφραση : Χρυσομάλλη Δήμητρα (12/6/2008)

Για παραπομπή: Duplouy Alain, «Ερυθραί (Αρχαιότητα), Βασιλίδαι», 2008,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=10620>

Erythrae (Antiquity), Basilidai (11/7/2008 v.1) Ερυθραί (Αρχαιότητα), Βασιλίδαι (29/10/2008 v.1) 
 

1. Οι Βασιλίδες κατά τον Αριστοτέλη

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη,1 η ολιγαρχία των Βασιλίδων, αν και χαρακτηριζόταν από καλή διακυβέρνηση, ανετράπη από μια μειονότητα που αποτελούσε ένα μνησίκακο «δήμο». Αυτό συνέβη στους «αρχαίους χρόνους» πριν την Αρχαϊκή Περίοδο. Αυτή η μοναδική αναφορά των Βασιλίδων στις Ερυθρές ανήκει πιθανώς σε ένα απόσπασμα από την εκτενή πολιτική και ιστορική θεωρία του Αριστοτέλη που υποστηρίζει ότι η κάθε αρχαϊκή πόλη μετέβαινε διαδοχικά από τη μοναρχία, στην αριστοκρατία, στην ολιγαρχία, στην τυραννία και κατέληγε στη δημοκρατία. Σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αναφορικά με τις Ερυθρές ο Αριστοτέλης περιέγραψε την άμεση μετάβαση από την ολιγαρχία στη δημοκρατία.

2. Σύγχρονη Έρευνα

Οι Toepffer και Carlier ισχυρίστηκαν ότι οι Βασιλίδες ήταν μέλη ενός βασιλικού γένους Ιώνων αντίστοιχου με αυτό των Κοδριδών.2 Ωστόσο δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για αυτό. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την υπόθεση, αξίζει να σημειωθούν τα παρακάτω γεγονότα. Οι Ερυθρές ιδρύθηκαν από τον Κνώπο, ένα νόθο παιδί του Κόδρου.3 Σύμφωνα με τον Ιππία των Ερυθρών, όπως αναφέρεται από τον Αθήναιο,4 ο Κνώπος ανετράπη από μια ανταρσία την οποία υπέθαλψαν οι Όρτυγες και οι εταίροι τους. Ο αδερφός του Κνώπου σκότωσε τους τυράννους και απελευθέρωσε την πόλη με την βοήθεια των κατοίκων της.5 Εντούτοις, πουθενά δεν αναφέρεται ότι μετά από αυτό το γεγονός η μοναρχία επανήλθε στις Ερυθρές ούτε ότι έχει υπάρξει κάποιος απόγονος του Κνώπου. Ο Carlier δικαίως μας υπενθυμίζει ότι κανένα είδος βασιλικού δικαστικού σώματος δεν είναι γνωστό στις Ερυθρές. Επίσης, ούτε καν γνωρίζουμε πότε και πώς η ολιγαρχία των Βασιλίδων ξεκίνησε, καθώς επίσης δεν έχει επιβεβαιωθεί κανένας συσχετισμός ανάμεσα στον Κνώπο και στους Βασιλίδες ή ανάμεσα στους τελευταίους και τη μοναρχία.

3. Η Προέλευση του Ονόματος του Γένους

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, οι Βασιλίδες δημιούργησαν μια ολιγαρχική κυβέρνηση και πουθενά δεν υπαινίσσεται ότι ανήκουν σε κάποιο βασιλικό γένος ή ότι εξάσκησαν βασιλική εξουσία, παρόλο που άλλα υποδηλώνει το όνομά τους. Στην πραγματικότητα, οι «Βασιλίδες» δεν έχουν καμία σχέση με τη λέξη «Βασιλεύς», αν και η σημασία των λέξεων με την κατάληξη -ίδες παραπέμπει εκεί. Αντιθέτως, θα πρέπει να υπήρχε κάποιος πρόγονός τους στην κεφαλή του γένος τους με το όνομα Βάσιλος ή πιθανότερα με το όνομα Βασιλή. Πράγματι, μπορούμε να συσχετίσουμε τους Βασιλίδες στις Ερυθρές με τον Βασιλή που είχε έναν κοινό ναό με τον Κόδρο, τον πατέρα του Κνώπου και του Νηλέα. Η ύπαρξη αυτού του ναού επιβεβαιώνεται σε μια επιγραφή του 418/7 π.Χ. και στο Χαρμίδη του Πλάτωνα.6 Επομένως, αντί να θεωρούμε τους Βασιλίδες των Ερυθρών ως κάποιους ανύπαρκτους ίσως προγόνους του Κνώπου, προτείνεται ότι αυτοί έχουν όντως κάποια σχέση με αυτόν τον Βασιλή, όπως οι Νηλείδες στη Μίλητο έχουν σχέση με το Νηλέα.

1. Αριστοτ, Πολ. 5. 6,5, 1305b, 18-22.

2. RE 3.1 (1897), στηλ.  96-97, βλ. "Basilidai" (J. Toepffer). Carlier P., La royauté en Grèce avant Alexandre (Strasbourg 1984) σελ. 444-445.

3. Στρ. 14. 633.

4. Ιππ., "Ερυθραί", Ιστορική Εικόνα 421 F1. Αθήν., Δειπνοσοφισταί 6. 74-75. 258-259.

5. Drews R., Basileus. The Evidence for Kingship in Geometric Greece (New Haven 1893), σελ. 15.

6. IG I3 84. Πλάτωνας, Χαρμίδης, 153 a.

     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος

 
press image to open photo library
 

>>>