1. Η αρχή της σταδιοδρομίας του Αγαθαγγέλου
Ο Εφέσου Αγαθάγγελος γεννήθηκε στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας το 1818. Χειροτονήθηκε διάκονος στην ηλικία των δεκαοκτώ ετών (1836) από τον τότε μητροπολίτη Εφέσου και μετέπειτα τρεις φορές Οικουμενικό Πατριάρχη Άνθιμο Στ' (1845-8, 1853-5, 1871-3). Ο Άνθιμος, όταν ανήλθε πρώτη φορά στον πατριαρχικό θρόνο το 1845, πήρε κοντά του τον Αγαθάγγελο, προάγοντάς τον στο αξίωμα του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
2. Η δράση του ως μητροπολίτη
Επειδή το έργο του Αγαθαγγέλου δοκιμάστηκε και εκτιμήθηκε από τον Πατριάρχη, αυτός προήχθη το 1847 σε μέγα αρχιδιάκονο και έπειτα από ένα έτος, το Μάιο του 1848, εξελέγη στη μητρόπολη Σβορνικίου, στη θέση του μητροπολίτη Παϊσίου, ο οποίος προήχθη στη μητρόπολη Γάνου και Χώρας.
Αφού ποίμανε τη συγκεκριμένη εκκλησιαστική επαρχία απολαμβάνοντας τον αμέριστο σεβασμό του (σλαβόφωνου κυρίως) ποιμνίου του, προήχθη το Μάιο του 1861 στη μητρόπολη Δράμας, στη θέση του έκπτωτου μητροπολίτη Μελετίου. Στις 25 Μαΐου 1872, μετά την παύση του τότε μητροπολίτη Εφέσου Παϊσίου από τον Άνθιμο Στ' (ο οποίος ανήλθε τρίτη φορά στον πατριαρχικό θρόνο), εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο στη μητρόπολη αυτή, την οποία ποίμανε για τα επόμενα είκοσι και πλέον έτη, μέχρι το 1895.
Πολλές φορές διατέλεσε συνοδικό μέλος, επειδή εκτιμούσαν οι εκάστοτε Οικουμενικοί Πατριάρχες τη μεγάλη διοικητική πείρα του, όπως και τη σύνεσή του. Δύο φορές διορίστηκε του οικουμενικού θρόνου, μετά το θάνατο του Πατριάρχη Ιωακείμ Β' (1878) και μετά την παραίτηση του Ιωακείμ Γ' (1883). Το 1878 διατέλεσε και επίτροπος του άρρωστου Ιωακείμ Β'. Επίσης πολλές φορές χρημάτισε της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Όπως αναφέρει ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο Αγαθάγγελος «ἐπὶ 46 ἔτη θεοφιλῶς καὶ εὐδοκίμως ποιμάνας τρεῖς ἐπαρχίας τοῦ οἰκουμενικοῦ θρόνου καὶ καταλιπὼν ἴχνη εὐαγγελικοῦ ποιμένος ἐν αὐταῖς»,1 πέθανε στις 25 Απριλίου 1895 στην Κωνσταντινούπολη, όπου και κηδεύτηκε την επομένη από τον τότε Οικουμενικό Πατριάρχη Νεόφυτο Η' και την Ιερά Σύνοδο. Ο επικήδειος εκφωνήθηκε από τον επιφανή ιεροκήρυκα και καθηγητή της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (μετέπειτα διευθυντή της Θεολογικής Σχολής του Σταυρού στην Ιερουσαλήμ) Γερμανό Βασιλάκη. |