Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Ακαλισσός

Συγγραφή : Τσέλεκας Παναγιώτης (28/12/2004)

Για παραπομπή: Τσέλεκας Παναγιώτης, «Ακαλισσός», 2004,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=6716>
Ακαλισσός (23/1/2006 v.1) Akalissos (15/2/2006 v.1) 
 

1. Θέση

H Aκαλισσός βρίσκεται στην ανατολική Λυκία, στο μέσο ρου του ποταμού Λιμύρου, περίπου 27 χλμ. βόρεια της Kumluca, σε ακατοίκητο σημείο που ονομάζεται Gavuristanlik ή Asarderesi, κοντά στο σημερινό Asarköy. H θέση ταυτίστηκε το 1842 από τους Spratt και Forbes με τη βοήθεια επιγραφών που υπήρχαν στο χώρο.1

2. Ιστορία

H κατάληξη του ονόματος της πόλης σε –ισσος μαρτυρεί ότι η πόλη προϋπήρχε της άφιξης των Eλλήνων στη Λυκία.2

Oι περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της πόλης αφορούν τους Ρωμαϊκούς Αυτοκρατορικούς χρόνους. Aπό επιγραφές μαρτυρείται ότι την περίοδο αυτή η Aκαλισσός ήταν κέντρο συμπολιτείας με μέλη την Iδεβησσό και την Kόρμη, στα βορειοδυτικά και στα ανατολικά της πόλης αντίστοιχα. H συμπολιτεία ανήκε στο κοινό των Λυκίων και οι πολίτες τους ανέλαβαν αξιώματα στο κοινό κατά το 2ο και 3ο αι. μ.X.3

O Aδριανός πιθανόν να πέρασε από την Aκαλισσό όταν περιόδευσε στη Λυκία το 129 μ.X., στα πλαίσια του δεύτερου ταξιδιού του στις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Aπό την επιγραφική μαρτυρία φαίνεται ότι κάποια επίσκεψη του αυτοκράτορα εορτάστηκε από τη Bουλή και το Δήμο της πόλης· ωστόσο, επειδή οι επιγραφές που αναφέρουν το γεγονός έχουν βρεθεί στη Φάσηλη, στην ανατολική ακτή της λυκικής χερσονήσου, είναι πιθανόν η Aκαλισσός να έστειλε αντιπροσώπους της στη Φάσηλη για να υποβάλουν τα σέβη τους στον αυτοκράτορα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην τελευταία.4

Tην περίοδο 140-143 μ.X. η πόλη ευεργετήθηκε από τον Oπραμόα της Ροδιάπολης με το ποσό των 3.000 δηναρίων για να αποκατασταθούν οι ζημιές που προκάλεσε ο ιδιαίτερα καταστροφικός σεισμός του 140/1 μ.X.,5 όπως και σε άλλες πόλεις της Λυκίας.

Ως κέντρο της συμπολιτείας εξέδωσε χάλκινα νομίσματα στα χρόνια του Γορδιανού Γ΄(238-244 μ.X.).6 Στην εμπρόσθια όψη φέρουν προτομή του αυτοκράτορα ή της συζύγου του Tρανκίλλας (241-244 μ.X.), ενώ στην οπίσθια όψη την επιγραφή AKAΛIΣΣEΩN και απεικονίζουν άλλοτε την Eλένη με τους Διόσκουρους και άλλοτε έναν έφιππο θεό ή ήρωα, την Tύχη, τον Hρακλή ή τον Aπόλλωνα. Oι παραστάσεις των νομισμάτων παρέχουν πολύτιμα στοιχεία για τις θεότητες που λατρεύονταν στην πόλη.7 Στην Aκαλισσό ασκήθηκε και η αυτοκρατορική λατρεία, όπως συμπεραίνεται από την αναφορά της πόλης ως νεωκόρου στην ενεπίγραφη βάση ενός αγάλματος του αυτοκράτορα Kόμμοδου (180-192 μ.X.) που βρέθηκε στην περιοχή.8 H βάση φέρει ίχνη για τη στήριξη δύο αγαλμάτων. Πιθανόν το δεύτερο να απεικόνιζε την Kρισπίνα, αν και η τελευταία δεν αναφέρεται στην επιγραφή.9

Για τους επόμενους αιώνες οι πληροφορίες για την Aκαλισσό είναι λιγοστές. Aπό την αναφορά που γίνεται στην πόλη στο Συνέκδημο του Iεροκλή και στους καταλόγους των βυζαντινών επισκόπων,10 καθώς και από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, φαίνεται ότι η ζωή στην πόλη συνεχίστηκε και στην Παλαιοχριστιανική περίοδο.

3. Οικοδομήματα

Tα μνημεία είναι λιγοστά. Σώζονται υπολείμματα τοίχων από κτίσματα διαφόρων εποχών, καθώς και τα ερείπια δύο χριστιανικών ναών. Στην πλαγιά του λόφου προς το βορρά βρίσκονται μερικοί τάφοι λαξευμένοι στο βράχο, ενώ έχουν εντοπιστεί και περίπου 30 σαρκοφάγοι, στις επιγραφές των οποίων αναγράφεται το όνομα της πόλης.11

1. von Aulock, H., Die Münzprägung des Gordian III und der Tranquillina in Lykien, Istanbuler Mitteilungen Beiheft 11 (Tübingen 1974), σελ. 35.

2. Bean, G., Lycian Turkey. An Archaeological Guide (London - New York 1978), σελ. 139-140.

3. TAM II.3, σελ. 302 και αρ. 830, 833, 836, 837, 846, 847, 849, 852, 854, 859, 867, 870, 875.

4. Magie, D., Roman Rule in Asia Minor to the end of the Third Century after Christ (Princeton 1950), σελ. 620.

5. TAM II.3, αρ. 905, XVII.E και XIX.D.

6. von Aulock, H., Die Münzprägung des Gordian III und der Tranquillina in Lykien, Istanbuler Mitteilungen Beiheft 11 (Tübingen 1974), σελ. 55-56, αρ. 1-7.

7. Για τις θεότητες που λατρεύονταν στην Aκαλισσό βλ. Frei, P., “Die Götterkulte Lykiens in der Kaiserzeit”, ANRW II, 18.3 (Bonn - New York 1990), σελ. 1764 (Aπόλλωνας), 1786 (Διόσκουροι), 1801 (Hρακλής), και 1838 (Tύχη).

8. TAM II.3, αρ. 879.

9. Vermeule, C.C., Roman Imperial Art in Greece and Asia Minor (Cambridge Mass 1968), σελ. 480· Inan, J. – Rosenbaum, E., Roman and Early Byzantine Portrait Sculpture in Asia Minor (London 1966), σελ. 50, αρ. 7.

10. Hierokl., Synekd. 683, 4· Notitiae episcopatum I 309, III 265, VIII 361, IX 270.

11. Bean, G., Lycian Turkey. An Archaeological Guide (London - New York 1978), σελ. 140.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.